ĐIỀU KỲ DIỆU TRONG MỘT CHỮ “ AN” 安 ( Ngô Phương Nga)
Chữ An nghĩa là yên ổn, bình yên( trong nghĩa an lành, an lạc, an cư, bình an…). Chữ An 安 gồm bộ miên tượng mái nhà và chữ nữ. Chiết tự chữ An có nghĩa là “người con gái dưới mái hiên nhà”. Ý nói rằng người nữ phải đem lại sự yên ổn, yên vui, làm đẹp cho gia đình. Có người phụ nữ trong gia đình, căn nhà mới thành tổ ấm. Và yên ổn, bình an có lẽ là điều mỗi con người khao khát nhất khi trở về ngôi nhà thân yêu của mình. Để mọi giông bão cuộc đời ở đằng sau cánh cửa, để giữ lửa cho mái ấm gia đình ấy phải là người phụ nữ.
Vậy người phụ nữ, cụ thể người mẹ, người vợ trong gia đình làm thế nào để “Tổ ấm” không thành “tổ rét”, hay “tổ bão”? Câu trả lời có lẽ gói gọn trong hai chữ yêu thương và tôn trọng.
Yêu thương, âu là điều tất yếu. Yêu thương là cơ sở của mọi tình cảm cao quý khác. Yêu thương khỏa lấp những khác biệt, xóa nhòa những khoảng cách. Bản năng của người phụ nữ là yêu thương, nhu cầu của người phụ nữ là muốn được chở che đồng thời lại khao khát che chở cho những người thân yêu. Với người đàn ông của mình, người phụ nữ vừa muốn là người tình, vừa muốn là người mẹ. Không người mẹ nào lại không yêu con, không sẵn sàng hi sinh hết thảy vì con. Đó là bản năng, đó là thiên tính nữ. Ngọn lửa tình yêu ấy cần được chắt chiu, gìn giữ, cần được nhân lên để luôn tỏa sáng ngôi nhà hạnh phúc. Những điều ấy có lẽ không cần phải bàn kỹ, bởi đó là điều tất yếu.
Yếu tố thứ hai có lẽ là sự tôn trọng. Vợ tôn trọng chồng và ngược lại. Con tôn trọng mẹ, nhưng mẹ cũng cần, thậm chí rất cần tôn trọng con. Tôn trọng không giống như yêu thương, bởi sự tôn trọng còn kèm theo sự vị nể, một chút khoảng cách để tìm hiểu, để khám phá, để ngưỡng mộ. Sự tôn trọng sẽ chi phối mọi suy nghĩ, hành động khiến cho mối quan hệ của người phụ nữ với người đàn ông của mình như với bạn, với người thầy, người cha. Sự tôn trọng sẽ khiến cho mẹ trở thành người bạn lớn của con. Nếu không có sự tôn trọng ấy thì tình yêu có nguy cơ bị tầm thường hóa, biến dạng đi trở thành một sự chiếm hữu đơn thuần. Nếu người mẹ biết tôn trọng đứa con bé bỏng của mình thì sẽ biết lắng nghe con nói, biết cổ vũ những cố gắng của con. Sự coi thường dù chỉ trong ý nghĩ sẽ biến thành độc tố làm thui chột tình cảm vợ chồng. Ai chẳng muốn mình được tôn trọng. Tôn trọng người khác chính là cách làm mình trở thành người được tôn trọng. Điều này không phải là bản năng, người phụ nữ cũng cần phải học.
Nhưng Tổ ấm không chỉ cần giữ lửa mà còn cần được đắp xây. Người kiến trúc sư, nhà thiết kế, người thợ xây, người trộn vữa là tất cả các thành viên trong gia đình mà người phụ nữ phải là tổng công trình sư. Hay như chúng ta thường nói - người phụ nữ phải là nội tướng. Sự cần thiết nhất của một nội tướng, một tổng công trình sư là khả năng quán xuyến, sắp xếp việc nhà. Khả năng này là thiên bẩm của các chị em mà các đấng mày râu khó có thể có được và không làm được. Không cần nhiều tiền mà có một bữa cơm ngon, biết cách chi tiêu, dành dụm, sắp xếp công việc của mình và mọi người một cách khoa học nhất… Bàn tay khéo léo của người phụ nữ khiến cho trăm ngàn những việc không tên bỗng trở thành quy củ, khiến đội quân lớn bé trong nhà răm rắp làm theo. Dù xã hội có bình đẳng đến đâu thì người đàn bà vẫn phải là nội tướng. Đánh mất thiên chức ấy, người phụ nữ đánh mất chính mình.
Nhưng chữ An bây giờ đã có màu sắc mới. Người phụ nữ không chỉ bó hẹp dưới mái hiên nhà, người phụ nữ đã bước ra đường, bước vào xã hội. Đối mặt với cuộc mưu sinh, với bao giông bão cuộc đời, người phụ nữ vất vả như đàn ông, thậm chí hơn đàn ông. Vậy mà trăm ngàn công việc không tên vẫn đợi người phụ nữ ở nhà, căn bếp vẫn cần đỏ lửa. Vậy thì khả năng sắp xếp công việc, giao việc của người phụ nữ càng trở nên quan trọng. Sự hỗ trợ của các thiết bị hiện đại, thậm chí thêm người giúp đỡ việc nhà( oossin) thì người phụ nữ vẫn phải là nội tướng. Vai trò nội tướng ấy khiến cho nền tảng gia đình thêm vững chắc.
Không phải ai sinh ra cũng có khả năng thành nội tướng. Nhất là các cô gái trẻ quen được bố mẹ chiều chuộng chẳng biết làm gì, lo toan gì chỉ biết đi học, đi làm. Thoắt chốc thành vợ, thành mẹ, ngỡ ngàng với tất cả. Các nước phương Tây còn có trường học làm vợ, làm mẹ, học những kỹ năng, những công việc gia đình, học cách giải quyết các mối quan hệ dù là nhỏ nhất. Nghe tưởng như đùa mà hóa ra lại thật cần thiết. Nếu chỉ đơn giản là góp gạo thổi cơm chung, nếu cứ về nhà là cáu gắt, nếu chỉ dựa vào đồ ăn sẵn, ăn tiệm, nếu phó thác hết cho người giúp việc, nếu có gì không biết lại xin hỏi ông “ google”… thì gia đình khác nào quán trọ, người phụ nữ hiện đại sẽ đánh mất vai trò và thiên chức của mình. Vậy làm cách nào đây? Biết vận trù học công việc của mình, biết kích lệ mọi người trong gia đình cùng làm việc, tạo nên nếp nhà, người phụ nữ có thể vừa làm tốt công việc xã hội vừa làm tốt công việc gia đình. Những cái đó mỗi người phụ nữ chúng ta đều phải học.
Nhân bàn về chữ An lại ngẫm về thiên chức của người phụ nữ. Đúng là xưa mà không cũ.