A.Những tấm gương về con người:
I/ Những tấm gương về ý chí, dũng cảm, hi sinh trong lịch sử:
1. Hồ Chí Minh – người anh hùng vĩ đại của lịch sử dân tộc Việt Nam:
Cả cuộc đời mình Bác luôn đau đáu làm sao để dân ta được độc lập tự do, ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành. Bác đã bôn ba khắp nơi trong một thời gian dài để học hỏi những cái hay ở nước ngoài về giúp dân giúp nước.
Bằng sự hiểu biết của bác về chính trị và qua tìm hiểu thực tiễn cách mạng thế giới, Bác đã sớm đến với chủ nghĩa Mác Lênin. Người đã tìm ra con đường cho cách mạng Việt Nam, mở ra một bước ngoặt lớn trong lịch sử. Dân tộc ta dưới sụ dìu dắt của Bác đã giành lại tự do độc lập, có cuộc sống ấm no. Bác thực sự là người anh hùng vĩ đại của dân tộc, hình ảnh và tấm gương của Người đã đi vào lịch sử và sẽ còn sống mãi với muôn đời sau.
2. Lê Lai cứu chúa:
Lê Lai là một tướng lĩnh của khởi nghĩa Lam Sơn, tính tình cương trực và có chí khí. Khi Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa ông là tướng luôn ở bên và xông pha nhiều trận hiểm nguy. Trong tình thế nguy cấp của khởi nghĩa Lam Sơn, Lê Lợi bị thua trận, chạy thoát, quân Minh lại vây tứ phía, Lê Lai đã đứng lên mà thưa rằng: “Nay thần xin được tử trận thay cho chúa công”. Lê Lai mạo danh Lê Lợi xông pha chiến đấu, xung trận giết giặc rồi kiệt sức, bị quân lính đem hành hình. Lê Lai là người có công với đất nước người đời sau còn tưởng nhớ.
3. Kim Đồng – tên anh muôn thở không mờ:
Anh là một trong năm thành viên đầu tiên của Đội thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. 15/2/1943 trong lúc đang làm nhiệm vụ canh gác cuộc họp của Việt Minh thì phát hiện giặc đến gần Kim Đồng nhanh trí đánh lạc hướng để bảo vệ cán bộ cách mạng. Dịch nổ súng, anh bị trúng đạn và hi sinh khi 14 tuổi. Năm 1997 anh được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang.
4. Phan Đình Giót:
Là một chàng trai trong quân ngũ, anh yêu thương đồng đội và luôn say mê chiến đấu. trong trận đánh cứ điểm Him Lam mở đầu chiến dịch Điện Biên Phủ anh đã lấy thân mình lấp lỗ châu mai cho đồng đội tiến lên chiến đấu. Sau này anh được Chính phủ truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang. Tinh thần hi sinh vì đồng đội, vì chiến thắng của anh mãi mãi soi sáng tâm hồn các thế hệ mai sau.
5. Nguyễn Văn Trỗi:
Khi trưởng thành, anh tham gia tổ chức Biệt động Sài Gòn, Đại đội quyết tử. năm 1964, anh nhận nhiệm vụ đặt mìn phá ở cầu Công Lí để ám sát phái đoàn quân sự chính trị cao cấp của Chính phủ Hoa Kì. Công việc bại lộ và anh bị bắt.Nguyễn Văn Trỗi bị xử bắn ngày 15/10/1964 trước sự chứng kiến của nhiều người. Những phút cuối cùng ông rất can đảm không đồng ý bịt mắt và xưng tội và hô lên những lời cuối cùng:
“Hãy nhớ lấy lời tôi
Đả đảo đế quốc Mĩ
Đả đảo Nguyễn Khách
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!”
II/ Tấm gương những con người vượt lên khốn khó trở thành vĩ đại:
1. Helen Keller:
Là một người bị khiếm thị khiếm thính ngay từ khi còn nhỏ nhưng không đầu hàng trước số phận. Nỗ lực vươn lên và trở thành nữ nhà văn, nhà hoạt động xã hội, diễn giả người Mĩ, bà đã cống hiến nhiều thành tựu cho đời. Đặc biệt trong cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất và chiến tranh thế giới thứ hai gây ra bao đau thương chết chóc, bà đã tìm đến hơn 70 bệnh viện để an ủi, động viên những thương binh chống chọi với bệnh tật, làm họ hiểu rằng tàn phế không có nghĩa là hết hi vọng trước cuộc sống. Helen Keller trở thành một biểu tượng của tinh thần tự lực phi thường khi suốt đời sống trong một thế giới không ánh sáng không âm thanh nhưng vẫn cống hiến hết mình đem niềm vui lạc quan đến với những người tàn tật.
2. Beethoven:
Ông là một nhà soạn nhạc cổ điển người Đức nổi tiếng và được cả thế giới biết đến và yêu mến vì tài năng âm nhạc của mình. Rồi số phận thật trớ trêu khi nhà soạn nhạc bị khiếm thính. Nhưng bằng sự cố gắng của mình ông vẫn cố gắng duy trì các tác phẩm của mình, đó tưởng chừng như là điều không thể. Suốt những năm tháng sau khi bị điếc hoàn toàn, Beethoven đã sáng tác một số lượng lớn bằng những tác phẩm đã có của ông. Những tác phẩm cuối đời là những tác phẩm được xem là bậc thầy và vĩ đại nhất. Ông đã qua đời năm 57 tuổi.
3. Stephen Hawking:
Sau Albert Eistein người ta không hi vọng có thêm được một thiên tài khoa học xuất chúng xuất hiện trong thế kỉ XX nữa, tuy nhiên ông xuất hiện và trở thành điểm sáng. Ông là nhà vật lí lí thuyết, vũ trụ học, tác giả của nhiều công trình khoa học tiêu biểu là lí thuyết kì dị hấp dẫn và tiên đoán lí thuyết hố đen phát ra bức xạ, những cuốn sách nổi tiếng về khoa học. Để đạt được những thành tựu ấy là cả một quá trình cố gắng và đam mê, không bỏ cuộc bởi ông bị liệt chân tay và bị teo cơ, ông giảng dạy nhờ vào các thiết bị hỗ trợ.
4. Hoàng Tụy:
Xuất thân từ một gia đình khoa bảng ông vốn có tính hiếu học cần cù. Cha làm quan thanh liêm và mất sớm, gia đình ông túng bấn lại đông anh em nên tuổi thơ ông phải bươn chải và nhiều gian nan. Tuy thế nhờ cần mẫn hiếu học, thông minh và yêu toán học ông đã nỗ lực không biết mệt mỏi. Thành quả của những nỗ lực ấy là ông đã trở thành giáo sư, nhà toán học tiêu biểu của Việt Nam, tiên phong xây dựng ngành toán học Việt Nam. Ông phát minh ra phương pháp “lát cắt Tụy” và được coi là cột mốc đánh dấu sự ra đời của một ngành toán học mới “Lí thuyết tối ưu hóa toàn cục’’ được cả thế giới vinh danh.
5. Michael Jackson:
Tuổi thơ của ông trải qua nhiều thương tổn khi bị cha mình hành hạ cả về thể xác lẫn tinh thần, đến nỗi nhiều năm sau ông vẫn còn gặp nhiều ác mộng và ám ảnh, ông tường khóc vì cô đơn. Chính âm nhạc đã giúp ông tìm được niềm vui và tình yêu cuộc sống. Vì thế nhờ những cố gắng của mình, ông đã được cả thế giới mến mộ. Trên con đường âm nhac của mình ông đã gặt hái nhiều thành quả: kỉ lục Guiness, 13 giải Grammy, 800 triệu album được tiêu thụ trên thế giới,… Là “vua nhạc pop” ông còn được mệnh danh là người đàn ông được nhắc đến nhiều nhất hành tinh.
III/ Những con người đương đại vượt lên số phận để thành công:
1. Nick Vujicic:
Ngay từ khi sinh ra anh đã không có cả bốn chi, từ thuở ấu thơ anh phải đấu tranh cả về tinh thần và thể xác nhưng cuối cùng anh đã quyết định đối mặt với bệnh tật của mình. Năm 17 tuổi anh thành lập tổ chức phi lợi nhuận “Life without limbs”. Anh đi khắp nơi trên thế giới để diễn thuyết truyền động lực về cuộc sống của một người khuyết tật mang hi vọng mong muốn tìm được ý nghĩa cuộc sống. Anh đã tốt nghiệp đại học và trở thành một diễn giả nổi tiếng về vấn đè làm chủ cuộc sống.
2. Thầy nguyễn Ngọc Ký dùng chân viết lên số phận:
Năm 4 tuổi, gặp cơn bạo bệnh và bị liệt cả hai tay nhưng Ký vẫn nuôi ước mơ được đi học như các bạn cùng trang lứa.Việc viết bằng chân với ký như một cực hình nhưng nhờ sự cố gắng, cậu đã được đi học và học rất giỏi. Trở thành thầy giáo được mọi người yêu kính, thầy đã xúc đọng nói: “Nhờ nghề giáo mà tôi thực hiện được những ước mơ của mình, tham gia đóng góp được nhiều cho xã hội”. Thầy là một tấm gương sáng ngời về nghị lực vươt lên số phận.
3. CEO Starbucks Xây giấc mơ từ khu ổ chuột:
Là một trong những tỉ phú của thế giới, ông có tổng tài sản 35 tỉ USD, là CEO của tập đoàn cà phê lớn nhất thế giới. Ông đã lớn lên trong khu ổ chuột và từng nói rằng luôn muốn “trèo qua hàng rào” để iết cuộc sống khác bên ngoai khu dân nghèo khó mà ông sinh sống và làm điều mọi người cho là không thể. Và ông đã làm được với tất cả lòng quyết tâm và sức tre của mình.
4.Dương Công Tráng – cậu học trò nghèo đõ thủ khoa ĐH Kinh tế quốc dân.
Từ khi học cấp một anh đã là học sinh chăm chỉ và thông minh. Gia đình anh khá vất vả vì bố mẹ công việc không ổn định, bố thường đi làm ăn xa, mẹ sáng sáng trên chiếc xe đạp cũ nát đi bán hàng. Ở nhà Tráng giúp bố mẹ lo việc nhà và dạy em học bài. Anh học tập rất chăm chỉ và đỗ thủ khoa ĐH kinh tế quốc dân với 29 điểm.
5. Yang pei – cô gái không tay trở thành biểu tượng vượt khó của Trung Quốc:
Năm 9 tuổi do một tai nạn về điện đã làm cô bé mất đi đôi tay, cũng từ khi đó cô trở thành một gánh nặng với cha mẹ. Một mình cô lang bạt đến Thượng Hải kiếm sống. Dù cuộc sống nhiều biến cố khó khăn nhưng cô vẫn khiến giới trẻ khâm phục vì nghị lực và nềm lạc quan sống mãnh liệt.
B. Những vấn đề xã hội:
I/ Nạn ô nhiễm môi trường:
1. Ở thành phố lớn như tp.Hà Nội và tp.Hồ Chí Minh:
Tốc độ công nghiệp hóa và đô thị hóa nhanh làm môi trường nước ở nhiều đô thị, khu công nghiệp bị ô nhiễm nặng. Nước thải sinh hoạt, nước thải nhà máy không có hệ thống xử lí mà đổ trực tiếp ra môi trường. Trung bình một ngày Hà Nội xả ra 400000 m3 , tp.Hồ Chí Minh xả 4000 tấn nước thải. Hiện nay mức độ ô nhiễm nước trong các thành phố lớn là rất nặng.
2. Sông Tô Lịch:
Sông Tô Lịch là một con sông cổ của tứ giác nước Thăng Long, ngày trước hai bên bờ sông luôn buôn bán tấp nập. Từ khi bị lấp sông chr còn là một dòng thoát nước thải của thành phố, sông bị ô nhiễm nặng nề với nước đen ngòm và rác thường xuyên trôi nổi trên mặt sông.
3. Làng ung thư:
Trong vòng gần một năm xã Thạch Sơn ở Lâm Thao Phú Thọ đã có 14 người chết trong số 55 người bị bện ung thư. Nguyên nhân là do ô nhiễm nặng từ lò gạch thủ công chưa có biện pháp xử lí các chất độc hại.
4. Thái Nguyên:
Ở thành phố Thái Nguyên nước thải công nghiệp thải ra từ các cơ sở, nhà máy chiếm gần 15% lưu lượng sông Cầu, hàm lượng hữu cơ cao, màu đục và bốc mùi khó chịu.
5. Bắc Ninh:
Một số làng nghề sắt thép, đúc đồng, nhôm, giấy,… có lượng nước thải hàng ngàn m3 một ngày không qua xử lí gây ô nhiễm nguồn nước và môi trường trong khu vực, đặc biệt là vùng Đống Cao, Đại Bái, Lâm Thao,…
II/ Những vấn đề nóng của xã hội hiện nay:
1. Thói hôi của – đạo đúc xuống cấp trầm trọng:
Ngày 4/12 chiếc xe chở 1500 thùng bia bất ngờ bị đổ xuống đường tại thành phố Biên Hòa Đồng Nai. Khi thấy bia văng vãi khắp nơi, hàng trăm người dân thay vì giúp đơ xe gặp nạn thì lại lao ra tranh nhau hôi của, thậm chí có người còn mang xe ba gác ra chở bia, cuối cùng chỉ còn lại 10% số bia ban đầu, gần như đã thất thoát hết.
2. Nữ sinh đi phượt gặp tử nạn:
Trong thời gian qua giới trẻ có thú chơi mới là phượt, có cũng khá nhiều lợi ích khi giúp ta khám phá những vùng đất và thư giãn. Nhưng nếu không may có xảy ra bất trắc, hậu quả của nó thật không gì bù đắp nổi. Một nữ sinh trong nnhoms phượt từ Hà Nội lên Mộc Châu đã tử nạn và một bạn nam đã phải nhập viện. Vụ tai nạn chết người đang dấy lên một hồi chuông báo động cho những ai ham mê phượt.
3. Chồng chém vợ đang mang bầu, thai nhi rơi ra ngoài:
Chị Võ Thị Hoài mang thai 37 tuần tuổi bị chồng vác dao chém trúng bụng khiến thai bị rơi ra ngoài nhưng may mắn được cấp cứu kịp thời nên bình an vô sự. Sau khi gây ra vụ việc anh Võ Khánh là chồng cũng lấy dao cắt cổ tự tử nhưng không thành.
4. Vụ bạo hành trẻ em tại trường mầm non ở tp.Hồ Chí Minh:
Vụ bạo hành dã man trên đang gây ra nhiều bức xúc trong dư luận. Cô giáo trông trẻ tát liên tục hàng chục cái, ép đầu trẻ xuống đất, bịt mũi khi cho bé ăn,… là những cảnh các bé thường phải chịu đựng.Nếu không tận mắt thấy những cảnh ấy chẳng ai có thể tưởng tượng một giáo viên mầm non lại nỡ đối xử với những trẻ em vô tội như vậy. Nhìn những em bé với bàn tay bé xíu vùng vẫy, nước mắt lưng tròng ai cũng không khỏi xót thương.
5. Bác sĩ vô nhân đạo:
Theo cơ quan điều tra, bác sĩ Nguyễn Mạnh Tường ở thẩm mĩ viện Cát Tường (cơ sở chưa được cấp giấy phép) đã thất bại trong ca phẫu thuật thẩm mĩ cho chị Lê Thị Thanh Huyền, làm chị bị tử vong, sau đó ném xác chết đi phi tang. Vụ việc xảy ra gây một chấn động lớn khiến người ta phải tự hỏi: Liệu có phải “lương y” nào cũng như từ mẫu?
III/ Lối sống buông thả và những tệ nạn:
1. Con đánh bạc, mẹ phải chết oan:
Nguyễn Bá Cường là một tay chơi bạc có tiếng ở Hà Nội. Một lần trúng lớn, hắn làm đối thủ thua sạch và bị trả thù. Nhưng không may người chịu sự trả thù dã man ấy là mẹ hắn. Bà bị chúng tạt xăng dầu vào người, bị bỏng và chết sau nhiều ngày đau đớn.
2. Vấn nạn người trẻ tung ảnh nóng để nổi tiếng:
Chụp ảnh nóng tung lên mạng là hành động xấu xí của không ít bạn trẻ ngày nay. Tiêu biểu là Thủy Top, Bà Tưng, Quân Kun,... thực chất là những kẻ vô dụng đến mức phải khoe thân để nổi tiếng. Hành động ấy chính là tự bôi nhọ danh phẩm của chính mình.
3. Hồ Duy Trúc cầm đầu băng cướp:
Dù chỉ mới 20 tuổi nhưng hắn và đàn em đã gây ra 17 vụ cướp của trong một thời gian ngắn, không chỉ cướp của, hắn còn không ngần ngại ra tay đánh chém đối tượng. Sáng nghỉ ngơi và ma túy, chiều tối chúng kéo nhau lang thang và rình rập khắp đường phố. Không phải bàn bạc, cứ thấy xe xịn là chúng chém và cướp. Mới đây mợ phụ nữ bị chúng chém đứt cánh tay và cướp xe. Chính sự tàn bạo của tên cướp đã khiến hắn lãnh án tử hình.
4. Nữ quái 14 tuổi làm đại ca giang hồ:
Cái tên My sói không còn gì xa lạ với chúng ta, một cô bé đáng lẽ còn ngây thơ và được gia đình bao bọc thì My ngược lại trở thành thủ lĩnh của nhóm ăn chơi, tội phạm. Mới 14 tuổi nhưng đã ép các thiếu nữ kinh doanh thân xác bằng cách cho đàn em hiếp dâm và quay video với mục đích tối thượng là tiền.
5. Chết vì ma túy:
Ngày nay một bộ phận không nhỏ giới trẻ mắc vào các tệ nạn xã hội, đặc biệt là ma túy, nó làm con người và xã hội suy đồi. Bị dụ chơi ma túy lúc hát karaoke, cô bé Nguyễn Thị Thu Trang ở tp.Hồ Chí Minh mới 17 tuổi bị lôi kéo sử dụng ma túy tổng hợp và bị thiệt mạng ngay sau đó.